Πόσο σύντομα μετά το φαγητό ένας σκύλος θα φουσκώσει;

Το φούσκωμα, γνωστό και ως γαστρική διάταση-βρόγχος (GDV), είναι μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε σκύλους. Πρόκειται για ένα επείγον ιατρικό περιστατικό που απαιτεί άμεση κτηνιατρική φροντίδα. Ο πρησμός χαρακτηρίζεται από ταχεία συσσώρευση αερίων στο στομάχι, η οποία μπορεί να προκαλέσει περιστροφή και συστροφή του στομάχου, διακόπτοντας τη ροή του αίματος προς το στομάχι και άλλα όργανα.

Μία από τις συνηθισμένες ερωτήσεις που έχουν οι ιδιοκτήτες σκύλων σχετικά με το φούσκωμα είναι πόσο σύντομα μετά το φαγητό μπορεί ένας σκύλος να το εμφανίσει. Αν και το ακριβές χρονικό πλαίσιο μπορεί να ποικίλλει, το φούσκωμα συνήθως εμφανίζεται μέσα σε λίγες ώρες αφότου ένας σκύλος έχει φάει ένα γεύμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατανάλωση τροφής και η επακόλουθη διαστολή του στομάχου μπορεί να ασκήσει πίεση στα γύρω όργανα και να οδηγήσει στην ανάπτυξη αερίων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το φούσκωμα μπορεί να εμφανιστεί σε σκύλους οποιασδήποτε ηλικίας, φυλής ή μεγέθους, αν και οι μεγάλες και βαθύσαρκες φυλές έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση στην πάθηση.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός σκύλου να αναπτύξει φούσκωμα. Ορισμένοι από αυτούς περιλαμβάνουν την πολύ γρήγορη κατανάλωση τροφής, την κατανάλωση μεγάλου γεύματος, την έντονη άσκηση αμέσως μετά το φαγητό και το οικογενειακό ιστορικό φούσκωμα. Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι σκύλοι και οι σκύλοι με υποκείμενες ιατρικές παθήσεις μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη φουσκώματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ενώ η ακριβής αιτία του φουσκώματος δεν είναι πλήρως κατανοητή, πιστεύεται ότι πρόκειται για μια πολυπαραγοντική κατάσταση, στην οποία παίζουν ρόλο τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Εάν υποψιάζεστε ότι ο σκύλος σας μπορεί να πάσχει από φούσκωμα, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση κτηνιατρική φροντίδα. Ορισμένα από τα συμπτώματα του φουσκώματος περιλαμβάνουν διογκωμένη ή πρησμένη κοιλιά, αναγωγές ή προσπάθεια εμετού αλλά χωρίς αποτέλεσμα, ανησυχία, υπερβολική έκκριση σάλιου, χλωμά ούλα και γρήγορη αναπνοή. Η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία είναι το κλειδί για τη βελτίωση της έκβασης των σκύλων με φούσκωμα, επομένως είναι ζωτικής σημασίας να ενεργήσετε γρήγορα εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε ανησυχητικά σημάδια.

Πότε μπορεί ένας σκύλος να εμφανίσει φούσκωμα μετά το φαγητό;

Ο πρησμός, γνωστός και ως γαστρική διάταση-βρόγχος (GDV), είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί σε σκύλους, ειδικά σε μεγάλες φυλές με βαθύ στήθος. Συμβαίνει όταν το στομάχι γεμίζει με αέριο ή υγρό, με αποτέλεσμα να διαστέλλεται και να συστρέφεται. Αν και η ακριβής αιτία του φουσκώματος δεν είναι πλήρως κατανοητή, ορισμένοι παράγοντες, όπως η διατροφική συμπεριφορά και το είδος της τροφής που καταναλώνεται, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός σκύλου.

Η έναρξη του φουσκώματος μπορεί να ποικίλλει, αλλά γενικά πιστεύεται ότι εμφανίζεται μέσα σε λίγες ώρες μετά το φαγητό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το στομάχι του σκύλου αρχίζει να γεμίζει με αέριο ή υγρό, προκαλώντας την επέκτασή του. Η πίεση στο εσωτερικό του στομάχου αυξάνεται, οδηγώντας σε δυσφορία και πιθανή περιστροφή ή συστροφή του στομάχου. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε το σκύλο σας μετά το φαγητό, ειδικά αν είναι επιρρεπής στο φούσκωμα.

Ορισμένα σκυλιά μπορεί να παρουσιάσουν φούσκωμα νωρίτερα μετά το φαγητό, ενώ άλλα μπορεί να παρουσιάσουν σημάδια αργότερα. Ο χρόνος που χρειάζεται για να εμφανιστεί το φούσκωμα μπορεί να εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους του σκύλου, της ποσότητας της τροφής που καταναλώθηκε και της ατομικής διαδικασίας πέψης του σκύλου. Για ορισμένους σκύλους, το φούσκωμα μπορεί να εμφανιστεί μόλις 20 λεπτά μετά το γεύμα, ενώ για άλλους μπορεί να χρειαστούν αρκετές ώρες.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν αναπτύσσουν φούσκωμα όλα τα σκυλιά που τρώνε γρήγορα ή καταπίνουν το φαγητό τους. Ωστόσο, το γρήγορο φαγητό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φουσκώματος, καθώς μπορεί να οδηγήσει στην κατάποση υπερβολικού αέρα, ο οποίος μπορεί να συμβάλει στη διόγκωση του στομάχου. Η σίτιση μικρότερων, συχνότερων γευμάτων και η χρήση μπολ αργής σίτισης ή παιχνιδιών παζλ μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της κατανάλωσης τροφής ενός σκύλου και στη μείωση του κινδύνου πρηξίματος.

Εάν υποψιάζεστε ότι ο σκύλος σας πάσχει από φούσκωμα, είναι ζωτικής σημασίας να αναζητήσετε άμεση κτηνιατρική φροντίδα. Το φούσκωμα είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό και μπορεί να αποβεί μοιραίο εάν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως. Ορισμένα κοινά σημάδια του φουσκώματος περιλαμβάνουν διογκωμένη κοιλιά, μη παραγωγικές προσπάθειες εμετού, ανησυχία και αυξημένο καρδιακό ρυθμό. Η κατανόηση των πιθανών κινδύνων και η λήψη προληπτικών μέτρων μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων εμφάνισης του φουσκώματος μετά το φαγητό του σκύλου σας.

Ορισμός και συμπτώματα του φουσκώματος

Ο πρησμός, επίσης γνωστός ως γαστρική διαστολή-βρόγχος (GDV), είναι μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει τους σκύλους. Συμβαίνει όταν το στομάχι γεμίζει με αέριο, υγρό ή τροφή και στη συνέχεια περιστρέφεται ή συστρέφεται, εμποδίζοντας το περιεχόμενο να εξέλθει από το στομάχι. Το φούσκωμα μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλες επιπλοκές και μπορεί να αποβεί μοιραίο χωρίς άμεση ιατρική παρέμβαση.

Τα συμπτώματα του φουσκώματος μπορεί να ποικίλλουν, αλλά ορισμένα κοινά σημάδια που πρέπει να προσέχετε περιλαμβάνουν

• Ανεπιτυχείς προσπάθειες εμετού
• Διογκωμένη ή πρησμένη κοιλιά
• Ανησυχία ή βηματισμός
• Υπερβολικά σάλια
• Γρήγορη αναπνοή ή λαχάνιασμα
• Αδυναμία ή δυσκολία να σταθεί
• Αλλαγές στη συμπεριφορά

Το φούσκωμα μπορεί να εμφανιστεί σε σκύλους οποιασδήποτε φυλής ή μεγέθους, αλλά είναι πιο συχνό σε μεγάλες και γιγαντιαίες φυλές. Επιπλέον, οι σκύλοι με βαθύ στήθος, όπως τα Μεγάλα Δανέζικα και τα Σεντ Μπερνάρντ, είναι πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν φούσκωμα. Είναι σημαντικό οι ιδιοκτήτες σκύλων να γνωρίζουν τα σημεία και τα συμπτώματα του φουσκώματος και να αναζητούν άμεση κτηνιατρική φροντίδα εάν υποπτεύονται ότι ο σκύλος τους μπορεί να εμφανίζει αυτή την πάθηση.

Η διάγνωση του bloat περιλαμβάνει συνήθως φυσική εξέταση, ακτινογραφίες και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις για την εκτίμηση της έκτασης της πάθησης. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει την ανακούφιση από τη συσσώρευση αερίων ή υγρών στο στομάχι και τη χειρουργική διόρθωση της γαστρικής διόγκωσης, εάν είναι απαραίτητο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί επέμβαση γαστροπηξίας για την πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων φουσκώματος.

Η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση του φουσκώματος. Συνιστάται η σίτιση των σκύλων με μικρότερα, πολλαπλά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι με ένα μεγάλο γεύμα. Η αποφυγή της έντονης άσκησης αμέσως πριν και μετά τα γεύματα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη του φουσκώματος. Επιπλέον, ορισμένοι κτηνίατροι μπορεί να συστήσουν προληπτική γαστροπεκτομή για ορισμένες φυλές που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο φουσκώματος.

Παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση του φουσκώματος

Διάφοροι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση του φουσκώματος στους σκύλους. Ένας από τους κύριους παράγοντες είναι το μέγεθος του σκύλου. Οι μεγαλύτερες φυλές, όπως τα Great Danes, τα Saint Bernard και τα Weimaraner, είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη φουσκώματος σε σύγκριση με τις μικρότερες φυλές. Αυτό συμβαίνει επειδή έχουν βαθύτερο στήθος και μεγαλύτερη κοιλιά, γεγονός που μπορεί να ασκήσει πίεση στο στομάχι και να αυξήσει τον κίνδυνο συστροφής του.

Η διατροφή μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στην εμφάνιση του φουσκώματος. Οι σκύλοι που τρώνε γρήγορα ή καταναλώνουν μεγάλα γεύματα ταυτόχρονα είναι πιο επιρρεπείς στο φούσκωμα. Συνιστάται ο διαχωρισμός των γευμάτων τους σε μικρότερες μερίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον, η σίτιση με δίαιτα που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε δημητριακά ή συστατικά χαμηλής ποιότητας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φουσκώματος.

Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η άσκηση πριν και μετά τα γεύματα. Η έντονη άσκηση ή οι επίπονες δραστηριότητες αμέσως πριν ή μετά το γεύμα μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα φουσκώματος. Είναι σημαντικό να αφήνετε τους σκύλους να ξεκουραστούν μετά το φαγητό και να αποφεύγετε την ενασχόληση με έντονες δραστηριότητες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε συστροφή του στομάχου.

Το στρες και το άγχος μπορούν επίσης να επηρεάσουν την εμφάνιση του φουσκώματος στους σκύλους. Οι σκύλοι που είναι επιρρεπείς στο στρες ή το άγχος μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης φουσκώματος. Είναι σημαντικό να δημιουργείτε ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον για τους σκύλους, ειδικά κατά τη διάρκεια των γευμάτων, για να μειώσετε το άγχος και να ελαχιστοποιήσετε τις πιθανότητες εμφάνισης φουσκώματος.

Τέλος, η γενετική μπορεί να παίξει ρόλο στην προδιάθεση ορισμένων σκύλων για φούσκωμα. Ορισμένες φυλές έχουν μεγαλύτερη γενετική προδιάθεση να αναπτύξουν φούσκωμα και τα σκυλιά με οικογενειακό ιστορικό φούσκωμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Είναι σημαντικό οι ιδιοκτήτες αυτών των φυλών να γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους και να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης bloat.

Η σημασία της έγκαιρης ιατρικής φροντίδας

Όταν πρόκειται για φούσκωμα σε σκύλους, η έγκαιρη ιατρική φροντίδα είναι υψίστης σημασίας. Ο πρησμός, γνωστός και ως γαστρική διαστολή-volvulus (GDV), είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που απαιτεί άμεση κτηνιατρική παρέμβαση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και στο θάνατο.

Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η έγκαιρη ιατρική φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας σε περιπτώσεις φουσκώματος είναι η ταχεία εξέλιξη της πάθησης. Το φούσκωμα μπορεί να εμφανιστεί λίγο μετά το φαγητό ενός σκύλου και τα συμπτώματα μπορεί να κλιμακωθούν γρήγορα. Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του φουσκώματος και η άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η άμεση κτηνιατρική φροντίδα είναι απαραίτητη είναι το ενδεχόμενο επιπλοκών που σχετίζονται με το φούσκωμα. Το στριμμένο στομάχι μπορεί να διακόψει την παροχή αίματος σε ζωτικά όργανα, οδηγώντας σε θάνατο ιστών και βλάβη οργάνων. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση αυτών των επιπλοκών, βελτιώνοντας τη συνολική πρόγνωση για το σκύλο.

Επιπλέον, η έγκαιρη ιατρική φροντίδα επιτρέπει πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές. Ο κτηνίατρος μπορεί να είναι σε θέση να αποσυμπιέσει το στομάχι και να ανακουφίσει την πίεση, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση του σκύλου πριν απαιτηθούν πιο εντατικές παρεμβάσεις, όπως η χειρουργική επέμβαση. Η καθυστέρηση της κτηνιατρικής περίθαλψης μπορεί να περιορίσει τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές και να μειώσει τις πιθανότητες επιτυχούς έκβασης.

Συμπερασματικά, το φούσκωμα στους σκύλους είναι μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί άμεση και έγκαιρη ιατρική φροντίδα. Η αναγνώριση των πρώιμων σημείων, η έγκαιρη αναζήτηση κτηνιατρικής βοήθειας και η τήρηση του συνιστώμενου σχεδίου θεραπείας έχουν καθοριστική σημασία για τη βελτίωση των πιθανοτήτων θετικής έκβασης για τον σκύλο.

Πρόληψη του πρηξίματος σε σκύλους

Ο πρησμός, γνωστός και ως γαστρική διαστολή volvulus (GDV), είναι μια σοβαρή και δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει τους σκύλους. Αν και η ακριβής αιτία του φουσκώματος δεν είναι πλήρως κατανοητή, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να αποτρέψετε την εμφάνισή του στο σκύλο σας.

Ένας τρόπος για να αποτρέψετε το φούσκωμα στους σκύλους είναι να τους ταΐζετε μικρότερα, πιο συχνά γεύματα αντί για ένα μεγάλο γεύμα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να αποτραπεί το στομάχι από το να γεμίσει υπερβολικά και να διογκωθεί, μειώνοντας τον κίνδυνο συστροφής του. Επιπλέον, η σίτιση του σκύλου σας από υπερυψωμένα μπολ μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση της ποσότητας αέρα που καταπίνουν κατά τη διάρκεια του φαγητού, η οποία μπορεί να συμβάλει στο φούσκωμα.

Ένα άλλο σημαντικό βήμα για την πρόληψη του φουσκώματος είναι η αποφυγή έντονης άσκησης ή ενθουσιασμού αμέσως πριν ή μετά τα γεύματα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μετατόπισης ή συστροφής του στομάχου. Αντ’ αυτού, είναι καλύτερο να αφήνετε το σκύλο σας να ξεκουραστεί για τουλάχιστον μία ώρα πριν και μετά το φαγητό.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τη διατροφή του σκύλου σας και να αποφεύγετε να τον ταΐζετε με τροφές που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο φουσκώματος. Αυτό περιλαμβάνει τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή υδατάνθρακες, καθώς και τροφές που περιέχουν συστατικά όπως κρεμμύδια, σκόρδο ή υπερβολικές ποσότητες αλατιού.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο κτηνίατρός σας μπορεί να συστήσει μια χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται γαστροπηξία για να βοηθήσει στην πρόληψη του φουσκώματος σε σκύλους που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. Η επέμβαση αυτή περιλαμβάνει την προσκόλληση του στομάχου στο κοιλιακό τοίχωμα, εμποδίζοντάς το να στρίψει. Συνήθως εκτελείται ταυτόχρονα με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η στείρωση ή η στείρωση.

Συνολικά, η λήψη προληπτικών μέτρων για την πρόληψη του φουσκώματος στους σκύλους είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευημερία τους. Ακολουθώντας αυτές τις οδηγίες και συμβουλευόμενοι τον κτηνίατρό σας, μπορείτε να συμβάλλετε στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης αυτής της δυνητικά απειλητικής για τη ζωή του τριχωτού φίλου σας κατάστασης.

ΣΥΧΝΈΣ ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ:

Πόσο καιρό μετά το φαγητό μπορεί ένας σκύλος να εμφανίσει φούσκωμα;

Διαφέρει ανάλογα με τον εκάστοτε σκύλο και τις συγκεκριμένες περιστάσεις, αλλά γενικά, ένας σκύλος μπορεί να εμφανίσει φούσκωμα οπουδήποτε από λίγα λεπτά έως μερικές ώρες μετά το φαγητό. Το φούσκωμα, ή γαστρική διάταση-στροφή (GDV), είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να συμβεί όταν το στομάχι ενός σκύλου γεμίζει με αέρια και συστρέφεται, οδηγώντας σε φούσκωμα και δυνητικά απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Είναι σημαντικό για τους ιδιοκτήτες σκύλων να παρακολουθούν στενά τα κατοικίδιά τους μετά τα γεύματα και να αναζητούν άμεση κτηνιατρική φροντίδα εάν παρατηρήσουν οποιαδήποτε σημάδια φούσκωμα.

Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα του φουσκώματος στους σκύλους;

Τα κοινά συμπτώματα του φουσκώματος στους σκύλους περιλαμβάνουν πρησμένη ή διογκωμένη κοιλιά, ανησυχία ή βηματισμό, απόπειρες εμετού αλλά όχι παραγωγικό εμετό, υπερβολική σιελόρροια ή σάλια, δυσκολία στην αναπνοή, χλωμά ούλα και γρήγορο καρδιακό ρυθμό. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν σε σοβαρότητα και μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά. Είναι ζωτικής σημασίας για τους ιδιοκτήτες σκύλων να είναι εξοικειωμένοι με τα σημάδια του φουσκώματος και να ενεργούν άμεσα εάν υποπτεύονται ότι ο σκύλος τους μπορεί να αντιμετωπίζει αυτή την κατάσταση.

Μπορούν ορισμένοι τύποι τροφών να αυξήσουν τον κίνδυνο φουσκώματος στους σκύλους;

Ναι, ορισμένοι τύποι τροφών μπορούν δυνητικά να αυξήσουν τον κίνδυνο πρηξίματος στους σκύλους. Η ταυτόχρονη σίτιση μεγάλης ποσότητας τροφής, ιδίως ξηρής κροκέτας, αποτελεί κοινό παράγοντα κινδύνου για φούσκωμα. Επιπλέον, η σίτιση ενός σκύλου αμέσως πριν ή μετά από έντονη άσκηση μπορεί επίσης να αυξήσει την πιθανότητα φουσκώματος. Συνιστάται να ταΐζετε τους σκύλους μικρότερα, πιο συχνά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας και να αποφεύγετε να τους ταΐζετε πολύ κοντά στην άσκηση ή σε άλλες στρεσογόνες δραστηριότητες.

Πώς μπορεί να προληφθεί το φούσκωμα στους σκύλους;

Αν και το bloat δεν μπορεί να αποφευχθεί εντελώς, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να λάβουν οι ιδιοκτήτες σκύλων για να μειώσουν τον κίνδυνο. Η σίτιση των σκύλων με μικρότερα, πιο συχνά γεύματα, αντί για ένα μεγάλο γεύμα, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ταχείας συσσώρευσης αερίων στο στομάχι. Επιπλέον, η αποφυγή της άσκησης αμέσως πριν και μετά τα γεύματα, καθώς και ο περιορισμός της πρόσβασης σε νερό για τουλάχιστον μία ώρα πριν και μετά το φαγητό, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση της πιθανότητας του φουσκώματος. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν κτηνίατρο για συγκεκριμένες συστάσεις με βάση τις ανάγκες του εκάστοτε σκύλου και τις προδιαθέσεις της φυλής.